เชื่อแน่ว่า คอนาฬิกามือใหม่หรือแม้แต่เซียนมือเก๋าต้องพิศวง งง งวยเวลาที่อ่านคู่มือ
หรือแคตตาล็อกนาฬิการุ่นต่างๆ
เพราะคำศัพท์ที่หน้าตาแปลกๆที่นึกเท่าไหร่ก็นึกไม่ออก เปิดดิกฯกี่รอบก็ไม่เจอ
หรือแม้แต่คำพื้นๆ ที่พอมาเกี่ยวเนื่องกับเครื่องบอกเวลาแล้ว
ความหมายก็กลับกลายเป็นอย่างอื่น สรุปว่าภาษาอังกฤษที่เรียนมา
กลับใช้แก้ข้อสงสัยไม่ได้ซะแล้ว
จึงขอใช้พื้นที่ตรงนี้รวบรวม “ภาษาของเวลา” มาฝากกัน เพื่อทุกคนจะได้มีความสุขเต็มที่เวลาอ่านเรื่องนาฬิกากันซะที
Arabic Number
เริ่มกันที่คำศัพท์ง่ายๆ ไม่มีอะไรมากมายก็แค่เลขอาราบิก 01 2 3 4....ธรรมดาๆ
ที่ ติดอยู่บนหน้าปัดนาฬิกา แต่มีเกร็ดน่ารู้มาฝากกันเล็กน้อย คือ
ต้นกำเนิดเลขอาราบิกอยู่ที่ประเทศอินเดียถูกนำเข้าไปแพร่หลายในยุโรป
โดยชาวอาหรับเมื่อประมาณคริสทศวรรษที่ 10
AntimagneticWatch คือนาฬิกากลไกป้องกันตัวเองให้อยู่รอดปลอดภัยจากทุกสรรพสิ่งในโลกโดยเฉพาะสนามแม่เหล็กตัวร้ายที่คอยรบกวนระบบการทำงานของนาฬิกาให้เกิดอาเพศเสมอ
นาฬิกาประเภทนี้ควรได้รับมาตรฐาน ISO ด้วย แต่สำหรับนาฬิกาควอตซ์แล้ว
สนามแม่เหล็กแทบไม่มีผลอะไรกับมันเลย
Applied Numerals (Applique) การติดตั้งตัวอักษรตัวเลข
หรือขีดบอกเวลาที่เป็นโลหะลงบนหน้าปัดนาฬิกาให้นูนเด่น
Analogue คือนาฬิกาทีใช้หน้าปัดและเข็มในการแสดงเวลา
มีความหมายว่า “ตรงตามส่วน” นักประดิษฐ์นาฬิกานำคำนี้มาใช้ เมื่อนาฬิกาควอตซ์เป็นที่แพร่หลาย
Art Deco สไตล์การออกแบควบคุมในยุคทศวรรษที่ 20 –30
Assembling
ขั้น ตอนการประกอบชิ้นส่วนต่างๆ
ของกลไกนาฬิกาเข้าด้วยกันซึ่งเมื่อก่อนจะประกบกลไกด้วยมือของมนุษย์ทั้งหมด
แต่ถึงแม้ทุกวันนี้เครื่องจักรจะเข้ามามีบทบาท
แต่ฝีมือมนุษย์ก็ยังได้รับการยอมรับว่า ประณีตกว่าอยู่ดี
Automatic Watch
คือ นาฬิกาอัตโนมัติ และนาฬิกาอัตโนมัติเป็นนาฬิกาที่ไขลานได้
ด้วยการเคลื่อนที่ของแผ่นโรเตอร์ ที่ส่งถ่ายพลังงานสู่เมนสปริง
โดยการทำงานทั้งหมดนี้เกิดจากการเคลื่อนไหวของผู้สวมใส่
ระบบมหรรษจรรย์นี้คิดค้นโดย อับราฮัมหลุยส์ แพรีเลด์(Abraham
Louisperrelet)ในศตวรรษที่ 18
ซึ่งต่อมา บริเกต์ (Breguet) เรียกระบบไขลานด้วยตัวเองนี้ว่า
เพอร์เพ็ทช่วล (perpetuelle) หรือที่เราคุ้นกันในรูปศัพท์ perpetualในปัจจุบัน
Crown
ใครอย่าเผลอแปลคำนี้ว่ามงกุฎ เพราะจะต้องงง
และปวดหัวว่ามงกุฎมาเกี่ยวอะไรกับนาฬิกา เพราะในภาษาของเวลาแล้ว คำนี้หมายถึง“เม็ดมะยม” ที่ใช้ไขลาน และปรับตั้งเวลานั่นแหละ
Crystal
กระจก หน้าปัดนาฬิกามีทั้งแก้ว วัสดุที่แตกง่ายที่ใช้กันมากในยุคก่นปี 40
พลาสติกที่มักจะมีรอยขูดขีดให้ช้ำใจ มาจนถึงผลึกควอตซ์ และแชฟไฟร์สังเคราะห์
ซึ่งปัจจุบันกันรอยขีดข่วนได้เกือบ 100 %
Dial คือหน้าปัดนาฬิกา ส่วนหน้าปัดเล็กๆ น้อยๆ
ข้างในนั้นเรียกว่า auxiliary dialsหรือ subsidiary dials
Diver’s Watch เป็นนาฬิกาสำหรับนักดำน้ำแน่นอน
ต้องสามารถต้านทานแรงดันน้ำ แต่ควรจะทนแรงดันน้ำได้ในระดับไหนนั้น
มีอธิบายไว้ที่คำว่า Water-resistant แล้ว
Gold ทอง
นิยมนำมาทำตัวเรือนและสายมีอยู่ 3 สี คือ ทองเหลือง (yellow
gold) ทองชมพู (pink gold) และทองขาว
(white gold)
Bezel
กรอบตัวเรือนโลหะยึดกระจกหน้าปัด ในนาฬิกาบางประเภทสามารถหมุนได้
Chronograph ความ
หมายแท้ๆคือนาฬิกาที่มีระบบจับเวลาแยกออกมาเป็นอิสระจากกลไกบอกเวลาตามปกติ
มีทั้งแบบปุ่มเดียว และ 2 ปุ่ม แต่จะเห็นแบบ 2
ปุ่มมากกว่า (ปุ่มบนใช้สำหรับการเริ่มและหยุดในการจับเวลา
ปุ่มล่างใช้สำหรับการจัดตั้งการจับเวลาให้เริ่มต้นที่ศูนย์อีกครั้งหนึ่ง)
พร้อมหน้าปัดเล็กที่สำหรับบอกเวลาวัดได้เป็นชั่วโมง นาที และวินาที
Cronometerคุณสมบัติยิ่งยวดของ
Cronometer คือจะต้องเที่ยงตรงที่สุด
ห้ามกระตุกระติกคลาดเคลื่อนแม้แต่น้อย
และต้องได้รับการรับรองความแม่นยำจากสถายันตรวจสอบ COSC (Controle Officiel
Suisse des Chronometer Control ในประเทศอังกฤษ) อีกด้วย
อย่าไปจำสับสนกับค่า Chronograph ข้างบนล่ะ
Solar Poweredหมายถึงนาฬิกาควอตซ์ที่มีส่วนรับแสงเพื่อเปลี่ยนมาเป็นพลังงานไฟฟ้าที่ใช้ในการทำงานของกลไก
Stopwatch
เครื่องมือในการจับเวลา
นาฬิกาจับเวลาที่เข็มนาฬิกาจะแสดงเวลาที่ใช้ไปอยู่เช่นนั้นจนกว่าจะได้รับการปรับตั้งใหม่
Sweep Second (centre
Seconds)เข็มวินาทีที่ติดอยู่กึ่งกลางเรือน
และยื่นยาวไปชี้ตัวเลขจุดเดียวกันกับเข็มชั่วโมง
Swiss Made
สมาพันธ์สวิสประกาศเมื่อวันที่ 29 ธ.ค. 1971
ว่า นาฬิกาที่มิสิทธ์ใช้ข้อความพิเศษนี้จะต้อง
1. มูลค่าชิ้นส่วนของนาฬิกานั้นต้องผลิตในสวิสอย่างน้อย
50%
2. นาฬิกาต้องประกอบในประเทศสวิตเซอร์แลนด์
3. แผนการผลิตนาฬิกานั้นต้องเริ่มต้น
และควบคุมโดยผู้ผลิตที่อยู่ในประเทศสวิตเซอร์แลนด์
4. นาฬิกานั้นต้องไม่ขัดต่อกฎหมาย
และได้รับการตรวจสอทางเทคนิคในประเทศสวิตเซอร์แลนด์
Tachymeter
(Tachymeter)
เครื่องมือที่ช่วยในการคำนวณความเร็วเป็นไมล์ต่อชั่วโมง โดยเป็นสเกลวัดที่มักจะอยู่บนกรอบตัวเรือนหรือขอบหน้าปัดรอบนอก
Vibration
การแกว่งครึ่งรอบ (ไม่นับรวมการตีกลับ)ใช้สำหรับวัดความถี่ของเครื่องนาฬิกาแบบกลไก
มีหน่วยเป็น VPH (vibration per hour)
Water Resistant ใช้แทนคำว่า “กันน้ำ-waterproof” ที่ ผิดกฎหมายในสหรัฐอเมริกา
เพราะถือเป็นการอวดอ้างคุณสมบัติเกินจริง
นาฬิกาประเภทนี้ต้องมีแรงต้านทานแรงดันน้ำที่ความลึกอย่างต่ำ 1
เมตร หือ 3.28 ฟุต ได้นาน 30
นาที และ 90 วินาที ความลึก 20
เมตร หรือ65.6 ฟุต มาตรฐานนี้ถือว่าจิ้บจ๊อยมากสำหรับ “ไดเวอร์สวอตซ์” หรือนาฬิกาสำหรับนักดำน้ำ
เพรานาฬีกาเหล่านี้กันน้ำได้มากกว่านั้นเยอะ
Winding การ
“ไขลาน” เพื่อทำให้เมสปริงแน่นขึ้น สามารถทำได้ด้วยมือหรืออัตโนมัติโดยกลไกของนาฬิกา
World Time คือ
นาฬิกาที่สามารถบอกเวลาได้ทั่วโลก ไม่ว่าจะต้องการรู้เวลาของเมืองสำคัญๆ
หรือโซนเวลาไหนๆ จากทั้งหมด 24 โซน ก็ดูได้จากข้อมือนี่แหละ
Perpetual Calendarนาฬิกา
แบบปฏิทินตลอดชีพ ที่ถูกต้อง แม่นยำ ไม่ว่าจะเป็นเดือนที่มีกี่วัน
หรือแม้แต่ปีอธิกสุรทิน ซึ่งจะแม่นยำไปจนถึงวันที่ 28
ก.พ. 2001 เป็นอย่างน้อย
Platinumโลหะที่มีสีขาวเงิน
ที่มีน้ำหนักมากกว่าและแพงกว่าทองคำ ใช้สำหรับทำตัวเรือนและสายนาฬิกา
Power Reserve (up and
down) Indicator]หน้าปัดหรือช่องหน้าต่างที่แสดงให้รู้ว่านาฬิกาเรือนนั้นมีเวลาเหลืออยู่นานเท่าไหร่ก่อนที่จะหยุดเดิน
Quartz หินผลึกหรือชื่อทางวิทยาศาสตร์คือซิลิคอนไดออกไซด์
(Silicon dioxide)ส่วนประกอบสำคัญของนาฬิกาพลังงานไฟฟ้าที่เรียกว่า“ควอตซ์” ซึ่งปัจจุบันใช้ผลึกสังเคราะห์แทนควอตซ์ตามธรรมชาติแล้ว
RadioControlled คือนาฬิกาควอตซ์ที่รับคลื่นสัญญาณจากพลังงานซีเซียมที่เที่ยงตรงระดับสุดยอดเพื่อมาใช้ตั้งการบอกเวลาของตนเอง
Rotorไม่ใช่ใบพัดของเฮลิคอปเตอร์
แต่เป็นแผ่นแบนๆรูปพัดในนาฬิกาอัตโนมัต โรเตอร์จะเคลื่อนที่โดยน้ำหนักของตัวเอง
ผสานกับการเคลื่อนไหวของข้อมือผู้สวมใส่ก่อนจะส่งแรงไปยังเมนสปริงให้เกิด การทำงาน
Rubyทับทิรัตนชาติที่ใช้ต่าง “ตลับลูกปืน”เพื่อลดการเสียดสีการทำงานของกลไก ปัจจุบันใช้ทับทิมสังเคราะห์แทนทับทิมธรรมชาติ
Sapphireกระจกหน้าปัดนาฬิกาที่สามารถป้องกันรอยขีดข่วนได้เกือบ
100% เป็นวัสดุที่สังเคราะห์ขึ้นในห้องทดลอง
Screw-Down Crownหมายถึงเม็ดมะยมแบบขันเกรียวแน่น
เพื่อป้องกันน้ำซึมและฝุ่นเข้า
Skeleton
WatchSkeleton แปลว่า โครงกระดูก ดังนั้นความหมายของ Skeleton
Watch ก็คือนาฬิกาโป๊ ที่เปลือยให้เห็นตับ ไต ไส้ พุง
และการทำงานอันสลับซับซ้อนของนาฬิกาทั้งหมด
Jewelsในที่นี้ไม่ได้มีไว้ทำเครื่องประดับ
แต่สำหรับเครื่องนาฬิกาแล้วมีไว้เป็นเหมือน “ตลับลูกปืน” เพื่อ ลดการเสียดสีของกลไก โดยนาฬีกาทั่วไปจะมีอยู่ประมาณ15-18
เม็ดใน1เรือน
แต่ก่อนนั้นเราใช้ทับทิมหรือแชฟไฟร์ที่เป็นอัญมณีจริงๆ
แต่ปัจจุบันนี้สามารุถังเคราะห์ขึ้นมาใช้กันได้แล้ว แต่ข้อหนึ่งที่เข้าใจผิดกันมานานและอยากจะขอแก้ไขไว้ตรงนี้คือ
จำนวนเม็ดของ Jewelsใน เครื่องนาฬิกาไม่ใช่ตัววัดคุณภาพ
หรือตัวบ่งราคาของนาฬิกาเรือนนั้น แต่ถ้าเป็นอัญมณีที่ประดับพราวอยู่บนตัวเรือน
หรือหน้าปัด หรือสายละก็มีผลกับราคาแน่นอน
LCD หรือ Liquid Crystal Display คือ
หน้าปัดเรืองแสงในนาฬิกาแบบดิจิตอล
LED หมายถึงตัวเลขเรืองแสง Liquid-Emitting
Display ในนาฬิกาแบบดิจะตอลอีกเช่นกัน
Limited-EditionWatchก็คือนาฬาที่ผลิตในจำนวนจำกัด
โดยแต่ละเรือนจะมีหมายเลขประจำเรือนอยู่ว่าเป็นเรือนที่เท่าไหร่ จากเท่าไหร่
LUG ก็คือเขี้ยวสลัก
ตะขอ หมุด หรืออะไรก็แล้วแต่ที่เป็น่วนเชื่อมสายนาฬิกาเข้ากับตัวเรือน
บางครั้งอาจพบในรูปแบบของคำว่า
“BarMarineChronometerคือนาฬิกาแบบกลไกหรือแบบอิเล็กทรอนิกส์ที่มีความเที่ยงตรงสูงมาก
ซึ่งบรรจุอยู่ในกล่องไม้ เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการเดินเรือทะเลเพื่อบอกพิกัดลองติจูตด้วยการเทียบเวลา
อุปกรณ์ชิ้นนี้ได้รับการพัฒนาเมื่อศตวรรษที่
18
MoonPhaseคือนาฬิกาที่มีหน้าปัดแสดงข้างขึ้นข้างแรมตามหลักจันทรคติที่1เดือนมี29วันครี่ง
โดยครอบคลุมไปถึงส่วนเพิ่มพิเศษ 44นาที ใน 1
เดือนด้วย
Movement คือ เครื่องกลไกสมบูรณ์แบบของนาฬอกา
ประกอบขึ้นด้วยชิ้นส่วนตั้งแต่ 120 ชิ้นขึ้นไป จนถึงกว่า 600 ชิ้น
OysterCaseคำนี้..อย่าแปลว่าเปลือกหอยนางรมนะครับ
เพราะนี่คือตัวเรือนต้านทานแรงดันน้ำที่ขึ้นรูปจากโลหะเพียงชิ้นเดียว
อันเลื่องชื่อ (อันนี้ของโรเล็กซ์เขา ...ป๋าเอามาบอกให้รู้กันเฉยๆ)
Spring Bars หรือ
Spring Pings หมายถึงสลักเชื่อมระหว่างข้อต่อบนตัวเรื่อนนาฬิกาและสายข้อมือโลหะหรือสายหนัง
Stainless Steel คือโลหะผสมที่มีโครเมียมเป็นส่วนประกอบหลัก
มีความทนทานอย่างยอดเยี่ยม ไม่ว่าจะทนต่อการเป็นสนิม การเป็นด่าง และการสึก
กร่อนด้วยโลหะชนิดนี้สามารถนำไปขัดให้ขึ้นเงาจนเสมือนเป็นวัสดุล้ำค่า
และด้วยความแข็งแกร่ง สเตนเลสสตีลจึงกลายเป็นวัสดุที่นิยมนำมาใช้ทำตัวเรือนนาฬิกา
หรือ
ตัวเรือนอาจเป็นวัสดุอื่นแต่สุดท้ายก็ยังนำสเตนเลสสตีลมาใช้เป็นฝาหลังนาฬิกาอยู่ดี
Stepping motor คือส่วนหนึ่งของกลไกควอตซ์
ทำหน้าที่เลื่อนรางเฟืองซึ่งส่งผลให้เกิดการขับ เคลื่อนของเข็มชี้เวลา
Sterling Silver เป็นวัสดุมีมูลค่าชนิดหนึ่ง มีคุณลักษณะของความขาว
และความวาวของเนื้อโลหะอันมีส่วนผสมของเงินบริสุทธิ์ 92.5%
ที่มักประทับ ให้เห็นอยู่บนตัวเรือนนาฟิกา แม้ว่าจะทนทานน้อยกว่าสเตนเลสสตีล และโลหะอื่นๆ
แต่เงินสเตอริงก็มักถูกนำมาใช้ผลิตเป็นนาฟิกาเสมือนเป็นเครื่องประดับเงินชนิดหนึ่งโดยผ่านการเคลือบหรือชุบด้วยสารเคมีอื่นเพื่อป้องกันการหมองของโลหะ
Stopwatch ซึ่งหมายถึงนาฬิกาที่บรรจุด้วยเข็มวินาที
ทำหน้าที่จับเวลาในช่วงที่ต้องการ
ซึ่งเมื่อใดก็ตามที่นาฬิกามีฟังก์ชันหยุดเวลานี้บรรรจุอยู่
เราก็จะเรียกนาฬิกาเรือนนั้นๆว่านาฬิกาโครโนกรา
Strap หมายถึงสายนาฬิกาซึ่งอาจทำมาจากหนัง
พลาติก หรือผ้าก็ได้
Subdialคือหน้าปัดเล็กๆใช้ในการแสดงเวลาของหลายฟังก์ชันและระบบการทำงานของนาฬิกาเช่นแสดงการจับเวลาเป็นนาที
หรือชั่วโมงในนาฬิกาโครโนกราฟ หรือแสดงปฎิทิน
อย่างวันและวันที่แทนการเจาะพื้นหน้าปัดเป็นหน้าต่างแบบนาฬิกาทั่วไป
Sun/Moon Indicator ซึ่งหมายถึงแผ่นโลหะที่ผ่านการวาดเป็นสัญลักษณ์กลางวันและกลางคืน
เพื่อแสดงสองเวลานี้ในรอบ 24 ชั่วโมง หรือของแต่ละวัน
โดยดูได้จากหน้าต่างที่ผ่านการเจาะพื้นหน้าปัดนิยมในนาฬิกาที่แสดงในปฏิทินอื่นๆ
เช่น วัน วันที่ เดือน ปี
SuperAccurateซึ่งหมายถึงนาฬิกาที่มีความเที่ยงตรงสูงสุด+0วินาทีต่อปีซึ่งหมายถึงไม่มีความคลาดเคลื่อนในการแสดงเวลาแม้แต่น้อย
Sweep Seconds-hand หมายถึงเข็มชี้เวลาวินาทีที่อยู่กลางหน้าปัดนาฬิกาแทนที่จะเป็นเข็มวินาที
Spectacular watch
